Tijdlijn

De familie Merkerk

Voordat Van der Vegt een officieel geregistreerde smederij werd, kende het een reeks dorps-smeden die teruggaan tot de tijd van de familie Merkerk. Wat opvalt aan de Van Merkerk familie is hun indrukwekkende generaties smeden. Tien opeenvolgende generaties, beginnend bij Jan Willemszoon en eindigend bij Hendrik van Merkerk, die in 1992 als laatste smid van de familie het smidsvuur doofde. In eerste instantie werd de naam Merkerk consequent gebruikt, maar later kozen alle nazaten voor de naam Van Meerkerk. In de regio Alblasserwaard wordt Meerkerk uitgesproken als [Murkérk], wat resulteerde in de verbastering van de achternaam van Hendrik van Meerkerk naar Van Merkerk. Deze naam wordt sindsdien door al zijn nakomelingen gedragen.

Voor meer informatie over de familie Merkerk, kun je hier kijken> https://vanmeerkerk.jimdofree.com/

Klokken en schaatsen

De vroege generaties Van Meerkerk waren gespecialiseerd in het maken van torenuurwerken, destijds bekend als ‘horologie’. Het bouwen van deze uurwerken vereiste aanzienlijk vernuft en financiële middelen, omdat betaling pas plaatsvond na voltooiing en na bewezen perfecte werking. Dit vroeg om zowel slimheid als kapitaal, aangezien betaling afhankelijk was van de correcte werking van het uurwerk. Daarnaast stond de familie Merkerk ook bekend om hun vakmanschap in het vervaardigen van schaatsen.

De Voorvaderen van Van der Vegt

Het smeden werd soms ook voortgezet via de vrouwelijke lijn: het gebeurde af en toe dat een leerling trouwde met de dochter van de smid. Zo is er het voorbeeld van Anneke van Merkerk, die in het huwelijk trad met Cornelis Stravers, die vervolgens smid werd in Meerkerk. Tegen 1850 was hij een zelfstandige smid in Meerkerk. Gedurende de zomers vervaardigde Stravers handgereedschap voor boeren, terwijl hij in de winter prachtige krulschaatsen maakte.

Vanwege de omvang van zijn werkzaamheden zocht Stravers naar een assistent. Rond 1870 werd Willem van Iperen zijn knecht. Vijf jaar later, in 1875, trouwde Van Iperen met de dochter van smid Stravers, Aaltje Stravers. Rond 1880 nam hij de smederij van Stravers over.

Lees meer over de voorvaderen van Van der Vegt >

Pieter Cornelis Andries Kommers

Pieter Cornelis Andries Kommers begon op zeventienjarige leeftijd als knecht bij Borsje, van 9 juli 1895 tot 2 mei 1896. Op zijn achttiende keerde hij terug naar Capelle. De kunst van het smeden leerde hij hoogstwaarschijnlijk van zijn vader, die ook smid was. Op zijn dertigste, op 12 augustus 1908, trouwde Pieter met Hendrika Beems. Nadat zij last kreeg van heimwee, verhuisde het stel op 12 oktober 1909 terug naar Meerkerk. Pieter vestigde zich als smid op de Noordsche weg C17, in de smederij van Van Iperen, en gaf zijn bedrijf de naam ‘Smederij Kommers’. In 1914 nam hij de Smederij Van Iperen over. In de beginjaren opereerde hij hoogstwaarschijnlijk zelfstandig en leerde hij mogelijk van Willem Coenraad van Iperen.

Roelof van der Vegt

Op 23 maart 1911 werd Roelof, destijds 20 jaar oud en drie jaar eerder wees geworden, aangenomen als knecht bij Smederij Kommers. Het verhaal gaat dat Roelof arriveerde met al zijn bezittingen op zijn rug en vroeg om werk vanwege de dringende noodzaak van geld. De reis van Dalfsen naar Meerkerk bedroeg ongeveer 130 km, wat te voet ongeveer 26 uur in beslag nam. In die tijd verdiende een knecht tussen de 3 en 6 gulden voor een werkweek van 6 dagen, waarbij ze gemiddeld 10 tot 12 uur per dag werkten. Dat komt nu neer op een equivalent van €40,61 tot €81,22 per week. Tot 1917 diende Roelof in het leger, waarna hij zich vestigde als zelfstandig smid in Polsbroek. Hij huurde daar een woning en smederij voor 250 gulden (tegenwoordig €2439,43). Op 19 maart 1918 trad Roelof in het huwelijk met Maaike Beems, waarmee hij de zwager van Pieter Kommers werd.

Kommers en Van der Vegt

De smederij opereerde als ‘Rijksgediplomeerde hoefsmeden, grof- en rijtuigsmeden en handel in landbouwwerktuigen enz.’. Volgens de overeenkomst tussen de firmanten zou elke zaterdag een winst van 30 gulden (nu €225,60) worden uitgekeerd. In 1920 verlieten Pieter en Roelof het pand van Van Iperen en verhuisde de smederij naar de Gorinchemsestraat 60/62. De reden voor deze verhuizing was hoogstwaarschijnlijk onenigheid over de huur. Bij de nieuwe locatie werden smeedwerken gemaakt voor verschillende wagens van de nieuwe overbuurman, wagenmaker Jan van Peet. De smederij leverde smeedwerk voor diverse wagens die vanuit de werkplaats van Jan van Peet werden vervaardigd.

Van tweede Wereldoorlog tot de Grote Depressie

Op 20 januari 1925 verwelkomen Roelof en Maaike hun zoon: Roelof Marinus van der Vegt. Tussen 1919 en 1965 werden tal van gebeurtenissen van invloed op de ontwikkeling van de smederij. De impact van de Tweede Wereldoorlog, de Grote Depressie van de jaren dertig en de groeiende massaproductie van goederen was aanzienlijk. Desondanks bleef de smederij voortbestaan.

In die tijd verliep zaken doen anders dan nu; aanbestedingen stonden simpelweg in de krant. Zo was te lezen dat Kommers & Van der Vegt het smeedwerk voor de lunchroom van de heer M. Schakel zou vervaardigen voor een bedrag van 114 gulden en 85 cent (nu €1.371,26). Dit soort vermeldingen in de krant gaven een inkijkje in de bedrijfsactiviteiten en de opdrachten die de smederij aannam.

Roel Van der Vegt

Roel voelde al sinds zijn jeugd een lichte druk om het familiebedrijf over te nemen. Hij beheerste het smeden en hoefsmeden uitstekend, maar zijn interesses reikten veel verder: hij las bijvoorbeeld dagelijks twee kranten. Op 1 januari 1950 werd hij mede-eigenaar van de smederij, die op dat moment in handen was van drie eigenaren. Roel trad in het huwelijk met Margaretha van Dijk, ook wel Greet genoemd. Samen kregen ze twee dochters: Thonny en Marja.

Hoewel Roel geen broers of zussen had, beschouwde hij Krijn van Zee, de smid die bij Van der Vegt werkte, als zijn broer. Hij had een vriendschap met Gijs uit Vianen, die de oom was van Bert Woudenberg, een projectleider bij Koninklijke Woudenberg. Hieruit ontstond een samenwerking tussen beide bedrijven. Van der Vegt en Woudenberg werkten nauw samen in de jaren 70 en 80, voornamelijk aan projecten zoals orgelbalkons, hekwerken en restauraties van kerken. Deze samenwerking betekende een belangrijke stap voor beide bedrijven in het vakgebied van restauraties en bouwwerken.  Lees meer over Roel>.

Krijn van Zee

Krijn volgde na de Ambachtsschool een opleiding bij De Vries Robbé in Gorinchem vanaf zijn vijftiende. Na enkele jaren daar te hebben gewerkt, trad hij in 1961 in dienst bij Van der Vegt. Zijn passies waren het werken bij het vuur en het beslaan van paarden. In eerste instantie werkte hij op het terrein van Van der Vegt, maar later bezocht hij klanten met de auto.

Krijn en Roelof van der Vegt, de vader van Roel, stonden vaak samen bij het vuur psalmen en gezangen te zingen. Op het hek van de Basiliek van de Heilige Nicolaas in Amsterdam is een koperen plaatje te vinden met de naam van Krijn, omdat dit zijn laatste werk was in dienst van Van der Vegt. Hoewel dit zijn laatste officiële werk was voor het bedrijf, bleef Krijn betrokken bij Van der Vegt en bleef hij smeden tot 2012, wat maar liefst 51 jaar dienst betekende! Lees meer over Krijn van Zee>

Fa. R. Van der Vegt & Zn.

Hoewel de naam anders doet vermoeden, was in deze periode de smederij in handen van één persoon: Roel Van der Vegt. De smederij had diverse activiteiten, waaronder smeedwerk, hoefsmidswerk en de productie van kachels. Daarnaast handelde het bedrijf in landbouwwerktuigen, verwarmings- en kookapparatuur, huishoudelijke artikelen, ijzerwaren en gereedschappen, en voerde het gasfitterwerkzaamheden uit.

Hoewel de handel in verwarmings- en kookapparatuur niet omvangrijk was, werd vermoed dat het bedrijf ook schoorstenen reinigde en kachels repareerde. De opkomst van aardgas zorgde echter voor een snelle verandering. Installatiebedrijven schoten als paddenstoelen uit de grond, maar Roel koos er niet voor om zich op dit terrein te begeven.

Overnamen door personeel

In 1987 besloot Roel de smederij over te dragen aan de volgende eigenaar. Door een ongeval was Krijn van Zee niet in staat om het bedrijf alleen voort te zetten. Hierdoor werd het eigendom verdeeld over zeven personeelsleden. Deze situatie bleef bestaan tot de nieuwbouw aan de Energieweg vier jaar later, waarbij het aantal eigenaren afnam tot 4.

Verhuizing naar Bleskensgraaf

Op 1 oktober 2015 opende Roel van der Vegt officieel het nieuwe pand. Twaalf medewerkers begonnen vol goede moed, onder leiding van Wesco Wijnen als bedrijfsleider. Volgens Roel was dit de eerste toespraak die hij onvoorbereid deed. Bij de Kamer van Koophandel staat de omschrijving als ‘de vervaardiging van metalen constructiewerken en onderdelen daarvan, las- en constructiewerken, en de detailhandel in gerelateerde artikelen’.

Glas en schilderwerk

Rond de zomer van 2022 was het aantal vaste medewerkers gegroeid naar zestien, met daarnaast enkele mensen in een flexibele schil. Na de zomer steeg het aantal medewerkers naar 22, waarvan twee vaste zzp’ers en nog enkele personen in een flexibele schil werkten. Wat leidde tot deze snelle groei? In 2022 startte Van der Vegt zijn eigen glas- en schilderdienst.