Metalen kunnen op verschillende manieren aan elkaar bevestigd worden. Door uitneembare en een niet – uitneembare verbinding.
Uitneembare verbindingen zijn
- Bout
- Schroef
Niet – uitneembare verbindingen zijn
- Lassen
- Klinken
Klinken is de meest onbekende verbindingstechniek uit dit rijtje, maar verdient het wel om aandacht te krijgen. Dit vanwege de authentieke karakteristieke uitstraling.
Klinken is een verbinding van staal die veel in staalconstructies werd gebruikt tussen 1875 en 1950. Tegenwoordig worden de traditionele klinknagels vaak vervangen door de “nep” variant; namelijk een boutverbinding. Deze lijkt veel op een klinknagel, maar eeuwig zonde dat het ouderwets klinken meer en meer een vergeten techniek begint te worden.
Hoe werkt traditioneel klinken?
Bij het verbinden door middel van traditioneel klinken (klinkwerk) wordt er gebruik gemaakt van klinknagels. Een metalen (vaak stalen) pen met een bol kop en een staaf die langer is als het aan elkaar te bevestigen materiaal.
Waar werd klinkwerk toegepast?
Klinken werd veel gebruikt in de scheepsbouw, maar ook in grotere stalen constructies zoals; bruggen, gemalen en vuurtorens. Een andere toepassing van klinkverbindingen is in de machinebouw. Een van de bekendste bouwwerken ter wereld die bijna volledig is geklonken, is de Eiffeltoren in Parijs!
Wat is de werkwijze bij klinken?
Klinknagels zijn er met verschillende diktes. Dunne klinknagels worden vaak zonder voorverwarmen geklonken, maar dikkere klinknagels daarentegen worden warm geklonken. Dit houdt in dat de klinknagels worden voorverwarmd voordat deze bewerkt worden.
Warm klinken gebeurd over het algemeen volgens deze werkwijze:
- De klinknagel wordt in een oven gelegd totdat deze de juiste warmte heeft gekregen.
- De roodgloeiende klinknagel wordt in het voorgeboorde “klink-gat” gestoken.
- Het uiteinde van de stalen staaf wordt platgeslagen mat een hamer (pneumatisch) en hierdoor ontstaat de sluitkop.
- De sluitkop kan in verschillende vormen worden gebracht, dit gebeurt met een snapper. De snapper is een staaf waarin de gewenste vorm van de sluitkop is uitgedraaid. Hierdoor kan een mooie gladde sluitkop worden gemaakt.
- Na het plaatsen van de klinknagel koelt het staal af waardoor de klinknagel iets krimpt. Door het krimpen van de klinknagel ontstaat er spanning waardoor een stevige verbinding ontstaat.
Klinken in deze tijd.
Tegenwoordig wordt er in staalconstructies en scheepsbouw bijna geen gebruik meer gemaakt van klinken. Dit omdat er veel snellere en modernere technieken toegepast kunnen worden. Het traditionele klinken wordt nog wel veel gebruikt bij restauratieprojecten; bijvoorbeeld:
Brug 116 in Amsterdam. Deze brug is door Van der Vegt gerestaureerd en opnieuw geklonken.